چگونه مدل کسب و کار طراحی کنیم؟ (قسمت اول)

نسخه ای خلاصه شده از کتاب ” خلق مدل کسب و کار ” که با فروش مناسبی روبرو شد و ترجمه آن هم به فارسی در دسترس قرار داد مرور خواهیم کرد

برای آشنایی بیشتر به وب سایت کتاب سر بزنید

بخش اول : مدل کسب و کار

مقدمه :

تحولات دو دهه اخیر در زمینه های اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی فضای کسب و کار را دستخوش تغییرات بسیار زیادی نموده است . این تغییرات در عین افزودن بر میزان پیچیدگی و پویایی محیط سازمانها ، گزینه های بسیار متنوعی را برای خلق ، ارائه و کسب ارزش در اختیار قرار می دهد .

مدل کسب و کار :

منطق یک شرکت / سازمان را در چگونگی خلق ،ارائه و کسب ارزش را توصیف می کند .

در رابطه با مدل کسب و کار موسسات، چند سوال اساسی مطرح و روش هایی برای پاسخ دادن به آنها ارائه می شود

  1. اولین سوال :

در مدل کسب و کار مشتریان محصول و یا خدمات تولیدی موسسه چه کسانی هستند و چه وی‍ژگی ها ، نیازها و علائقی دارند؟ تعیین مشتریان و وی‍ژگی ها ، نیازها و مسائل آنها برای طراحی مدلی که بتواند ارزشی برای مشتریان خلق کند و در صحنه اقتصاد و رقابت موقعیتی بیابد اولین قدم اساسی در طراحی مدل کسب و کار می باشد

  1. دومین سوال :

موسسه برای مشتریان مزبور چه ارزشی خلق و ارائه می کند که موجب جذب آنها می شود ؟

  1. سومین سوال :

از چه کانال یا کانال هایی مشتریان از ویژگی ها و ارزش های محصول و خدمات موسسه آگاه می شوند و دسترسی و خرید محصول و خدمت برای آنها فراهم می شود و بالاخره محصول و خدمت به مشتری تحویل داده می شود ؟

  1. چهارمین سوال :

مربوط به چگونگی ایجاد ارتباط با مشتریان است . به منظور مطلع کردن مشتری در جریان خرید ، راهنمایی او پس از انجام خرید و یا کمک به او در حل مسائل بهره برداری از محصول و خدمت است سازمان های موفق برای این ارتباط و ایجاد اطمینان خاطر برای مشتری و رفع نیاز های او در فهم محصول و استفاده بهتر از آن راه کاری می اندیشد .

  1. پنجمین سوال :

مربوط به چگونگی کسب درآمد است وقتی محصول یا خدمت با ارزشی به دست مشتری می رسد و آنها علاقه مند به خرید و استفاده از آنها هستند در چگونگی قیمت گذاری و روش کسب درآمد از مشتری مهم می شود .

  1. ششمین سوال :

فعالیت های کلیدی جهت ایجاد و ارائه ارزش به مشتریان کدام است ؟ فعالیتهای کلیدی بسته به نوع محصول یا خدمت تولید ارائه شده و یا خدمت تولید و ارائه شده و نیز کانال های توزیع متفاوت خواهد بود

  1. هفتمین سوال‌:

آیا لازم است تمام فعالیت های کلیدی توسط موسسه انجام شود یا مناسب است که بخشی از آن برونسپاری و توسط افراد و موسسات دیگر انجام پذیرد؟

  1. هشتمین سوال :

مربوط به منابع مهم لازم برای انجام فعالیت های کلیدی است . منابع کلیدی اعم از منابع فیزیکی ، نظیر خط تولید منابع معنوی نظیر شهرت منابع انسانی و یا مالی برای انجام موفقیت آمیز فعالیت ها مهم است .

  1. آخرین سوال :

مربوط به ساختار هزینه های مدل است در یک مدل کسب و کار موفق ، طبعا درآمدها از هزینه ها بیشتر و چگونگی کاهش آنها بخش مهمی از مدل کسب وکار است . بررسی هزینه ها و تجزیه و تحلیل آنها می توان بر پاسخ به سوالات قبلی اثر گذار باشد

یکی از نکات مهم در چارچوب ارائه شده برای مدل کسب و کار رابطه بین مدل کسب و کار و استراتژی است . مدل کسب و کار جایگزین استراتژی نمی باشد ولی دو مقوله استراتژی و مدل کسب و کار با هم همپوشانی دارند . استراتژی یک شرکت متمرکز بر ماموریت ، چشم انداز ، محدوده محصولات و خدمات ، حوزه جغرافیایی و مشتریانی است که مشمول فعالیت های شرکت می شود .استرات‍ژی یک شرکت تمرکز دارد که شرکت چگونه از دیگر رقبایش متمایز می شود     تا مشتریان را به خود جذب نماید . برخی از ورودی های مدل کسب وکار نظیر کالا یا خدمت تولیدی مورد نظر که به مشتریان ارزش ارائه می نماید یا منابع و قابلیت های کلیدی موسسه و یا نحوه تامین آنها از استرات‍ژی سازمان حاصل می شود

تعریف مدل کسب و کار :

ما نیاز به مفهومی از مدل کسب و کار داریم که هرکسی آن را درک کند و توصیف و بحث را تسهیل نماید. مدل کسب و کار را در بهترین حالت می توان به نه جز سازنده اساسی تشریح نمود . این نه جز منطق چگونگی کسب درآمد یک شرکت را نشان می دهد این اجزا چهار حیطه اصلی یک کسب و کار را پوشش می دهند :

مدل کسب و کار شبیه به طرح کلی برای استرات‍ژی عمل می کند تا استراتژی از طریق ساختارها ، فرایندها و سیستم های سازمان پیاده سازی شوند.

نه جز سازنده مدل کسب وکار : 

۱-    بخش های مشتری :

هر سازمان به یک یا چند بخش از مشتریان خدمت می کند

۲-    ارزش های پیشنهادی :

سازمان به دنبال حل مشکلات مشتری و برآوردن نیازهای او از طریق ارزش های پیشنهادی است

۳-    کانال ها :

ارزش های پیشنهای از طریق کانال های ارتباطی ، توزیع و فروش به مشتریان ارائه می شود

۴-    ارتباط با مشتری :

با هریک از بخش های مشتریان روابطی ایجاد شده و این روابط حفظ می شوند

۵-    جریان های درآمدی :

ارزش های پیشنهادی که به گونه ای موفقیت آمیز به مشتریان ارائه می شوند منجر به جریان درآمدی می گردند

۶-     منابع کلیدی :

عبارتند از منابع فعالیت های مورد نیاز برای ارائه اجزایی که پیشتر توصیف شدند

۷-    فعالیت های کلیدی :

عبارتند از فعالیت های مورد نیاز برای ارائه اجزایی که پیشتر توصیف شدند

۸-    مشارکت های کلیدی :

برخی فعالیت ها برون سپاری می گردند و برخی منابع از خارج سازمان کسب می شوند

۹-    ساختار هزینه :

عناصر مدل کسب و کار منجر به ایجاد ساختار هزینه می شوند

(توصیف و کارکرد هریک از اجرا را می توان در مقاله ای جداگانه تکمیل نمود)

الگوهای طراحی مدل کسب و کار :

الگو در معماری، مفهومی است که زیربنای ایده های طراحی را تشکیل می دهد و می تواند به عنوان نمونه اولیه مورد استفاده مجدد قرار می گیرد.

مدل های کسب و کار با ویژگی های مشابه ، ترکیبات مشابه از اجزای سازنده یا رفتارهای مشابه شرح داده می شود.

  • مدل کسب وکار تفکیکی
  • دنباله دار
  • پلتفرم های چند وجهی
  • رایگان به عنوان یک مدل کسب و کار
  • مدل های کسب وکار باز

ابزار ها و تکنیک ها در طراحی مدل کسب و کار

کار طراح جستجوی دائم برای خلق موضوعات جدید ، کشف نایافته ها یا دست یابی به کارکردهای مختلف است. وظیفه یک طراح گسترش مرزهای تفکر ، ایجاد گزینه های جدید و در نهایت ارزش آفرینی برای کاربران است

افراد درگیر در کسب و کار به طور ناخودآگاه هرروز به تمرین طراحی می پردازند ما به طراحی سازمانها ، استرات‍ژی ها ، مدل های کسب و کار ، فرایندها و پروژه ها می پردازیم . بدین منظور باید شبکه پیچیده ای از عوامل مانند رقبا ، فناوری ، محیط قانونی و موارد مشابه را در فضایی ناآشنا و جدید را در نظر بگیریم

شش تکنیک طراحی مدل کسب و کار عبارتند از :

  • بینش مشتری
  • ایده پردازی
  • تفکر تصویری
  • نمونه سازی
  • قصه گویی
  • سناریوها

( شرح هریک از تکنیک ها در مقاله ای جداگانه می توان تشریح نمود )

استرات‍ژی :

بخش پیش رو به تفسیر مجدد استراتژی از منظر طراحی مدل کسب و کار می پردازد . این موضوع به شما کمک خواهد کرد که به گونه ای سازنده مدل های کسب و کار اجرا شده را زیر سوال برده و محیطی را که مدل کسب و کار شما در آن کار می کند از منظر استراتژیک بررسی کنید

  • محیط مدل کسب و کار
  • ارزیابی مدل های کسب وکار
  • استرات‍ژی اقیانوس آبی از نگاه مدل کسب و کار
  • نگاه مدل کسب وکار
  • مدیریت چندین مدل کسب و کار

منبع اصفهان پلاس

درباره گیلان پلاس

برسی کنید

برنامه ارتباطات در دوران بحران کوید-۱۹ برای برندها

با آنلاین‌تر شدن زندگی ما، عجیب نیست که در دوران شبکه‌های اجتماعی، حتی کسب‌وکارها نیز …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *