خلاصه
بیل گیتس در یادداشت جدید می‌گوید پیشرفت فناوری یعنی دیگر وقت ترسیدن از پایان دنیا نیست؛ باید روی سلامت و شکم سیر مردم تمرکز کرد. او کاهش سریع گازهای گلخانه‌ای را کنار گذاشته و هوش مصنوعی را داروی همه‌دردها می‌خواند. منتقدان پاسخ می‌دهند: این حرف‌ها مسئولیت بزرگ‌ترین آلوده‌کنندگان را سبک می‌کند و مشکل اصلی یعنی فقر و از دست رفتن خانه و معیشت را نادیده می‌گیرد.
بیل گیتس چه گفته؟
سه حرف تازه
- تغییر اقلیم خطرناک است ولی پایان تمدن نیست.
- دمای کره زمین معیار خوبی برای سنجش موفقیت ما نیست.
- سلامت و رفاه مردم بهترین سپر در برابر گرمایش است.
رهیافت جدید
او می‌خواهد به‌جای پیگیری اهداف سخت کاهش انتشار، «قیمت سبز» را صفر کند؛ یعنی فناوری‌های پاک را آن‌قدر ارزان کند که همه انتخابشان کنند.
چرا واکنش تند شد؟
فرار از مسئولیت
کارشناسان می‌گویند حرف‌های گیتس به شرکت‌های بزرگ فرصت می‌دهد کماکان سوخت‌های فسیلی بسوزانند و فقط چند فناوری جدید بخرند.
تناقض درونی
مایکروسافت با توسعه مدل‌های پرمصرف هوش مصنوعی خود، انتشار کربن شرکت را بالا برده؛ همان شرکتی که قرار بود تا ۲۰۳۰ «کربن منفی» شود.
واقعیت روی زمین
بعد از طوفان چه می‌شود؟
در فیلیپین، وقتی اقیانوس طوفانی می‌شود صیادان نمی‌توانند ماهی بگیرند، کشاورزان مزرعه را از دست می‌دهند و بسیاری در فقر مطلق به دامان قاچاق انسان می‌افتند.
AI یا آب؟
کشاورزان آفریقایی می‌گویند «برای کاشت، آب می‌خواهیم نه الگوریتم». آن‌ها پمپ‌های خورشیدی تقاضا دارند تا زمینشان را در تمام سال آبیاری کنند.
پیشنهادهای صریح جامعه مدنی
- پرداخت خسارت و جبران «زیان و خسارت» به جوامعی که الان زیر آب یا زیر خاکستر رفته‌اند.
- حمایت از کشاورزی کوچک و دانش بومی به‌جای اشباع بازار با بذر و کود تجاری که کشاورز را در قرض غرق می‌کند.
- همزمان هم بر کاهش انتشار نظارت شود هم منابعی برای زندگی بهتر اختصاص یابد؛ این دو همدیگر را خنثی نمی‌کنند.
جمع‌بندی
امید به فناوری خوب است ولی اگر جای «کاهش آلودگی» را بگیرد، آب و خاک از دست رفته دیگر با اپلیکیشن برنمی‌گردد. راه پیش رو نه ترس بی‌حاصل ونه بی‌خیالی؛ هم باید آلوده‌کنندگان را پاسخگو کرد و هم به مردم آب، غذا و سلامتِ امروزشان را داد.