خلاصه
طبق گزارش جدید مرکز اطلاعات شبکه اینترنت چین، تعداد کاربران هوش‌مصنوعی تولیدمحور این کشور تنها در شش ماه دو برابر شده و به ۵۱۵ میلیون نفر رسیده است. این رشد ۳۶٫۵ درصدی چین را به بزرگ‌ترین زیست‌بوم مستقل AI در جهان تبدیل کرده که بیش از ۹۰٪ کاربرانش از مدل‌های داخلی استفاده می‌کنند.
مقدمه
در نیمه‌اول ۲۰۲۵، چین یک جهش بی‌سابقه در پذیرش فناوری‌های هوش‌مصنوعی تجربه کرد. ترکیب زیرساخت قدرتمند، حمایت دولتی و مدل‌های بومی رقیب، باعث شده تا این کشور در زمانی بسیار کوتاه جمعیتی معادل کل اروپا را به کاربران AI تبدیل کند.
کاربران چه کسانی هستند؟
- سن: زیر ۴۰ سال ۷۴٫۶٪ کاربران را تشکیل می‌دهند.
- تحصیلات: ۳۷٫۵٪ دانشگاهی هستند.
- موقعیت: اغلب کارمندان و متخصصان جوان در شهرهای بزرگ.
این ترکیب نشان می‌دهد AI در چین ابتدا میان افراد دیجیتال‌پرور و تحصیل‌کرده جا افتاده است.
چرا مدل‌های داخلی محبوب‌اند؟
دلایل اصلی
- دسترسی آسان و بدون فیلتر
- پشتیبانی زبان چینی قوی‌تر
- ادغام با اپلیکیشن‌های محبوب محلی مانند ویچت و تیک‌تاک
- قیمت پایین‌تر یا رایگان بودن
مدل‌های برتر چینی
| نام مدل | شرکت | ویژگی کلیدی |
|---|---|---|
| DeepSeek R1 | DeepSeek | رایگان و متن‌باز |
| Qwen | Alibaba Cloud | چندزبانه و قوی در کدنویسی |
| Doubao | ByteDance | ادغام با اکوسیستم تیک‌تاک |
موقعیت چین در جهان
با وجود محدودیت دسترسی به ChatGPT و Gemini، چین بزرگ‌ترین بازار AI دنیا را ساخته است. مطالعه مایکروسافت نشان می‌دهد:
- ژوئن ۲۰۲۴: ۱۹۵ میلیون کاربر
- ژانویه ۲۰۲۵: با عرضه DeepSeek R1، آمار به ۲۰٪ جمعیت فعال رسید.
- در همین بازه آمریکا روی ۲۵٪ باقی ماند.
ثبت اختراع و نوآوری
تا آوریل ۲۰۲۵:
- ۱٫۵۷۶ میلیون درخواست ثبت اختراع AI در چین ثبت شده است.
- ۳۸٫۵۸٪ سهم جهانی متعلق به چین است.
این آمار نشان می‌دهد رشد فقط مصرفی نیست؛ تحقیق و توسعه در تمام لایه‌های AI در جریان است.
سیاست AI Plus چیست؟
دولت پکن طرح «AI Plus» را کلید زده تا AI را به تمام صنایع و زندگی روزمره مردم ببرد. محورهای این طرح:
- کاهش وابستگی به فناوری خارجی
- حمایت مالی و مالیاتی از استارت‌آپ‌ها
- آموزش عمومی و دیجیتال‌سازی مدارس
پیامد‌های جهانی
شیب تند رشد چین ممکن است جهان فناوری را به دو اردوگاه «مدل‌های آمریکایی» و «مدل‌های چینی» تقسیم کند. این جدایی می‌تواند:
- استانداردهای متفاوت حکمرانی AI ایجاد کند.
- رقابت شدید در به‌دست آوردن بازارهای نوظهور را افزایش دهد.
- سرعت نوآوری جهانی را هم بالا ببرد.
آینده‌ای که در آن چین صرفاً دنبال‌رو نباشد، بلکه یکی از قطب‌های اصلی تعیین‌کننده مسیر AI جهانی شود، دیگر دور از ذهن نیست.