خلاصه
گوگل در حال آزمایش ابزار «اسکالر لبز» است که با هوش مصنوعی مقالات مرتبط با سوال پژوهشی شما را پیدا میکند، ولی فیلترهای شناختهشدهای مثل «تعداد ارجاعات» و «ضریب تأثیر نشریه» را کنار گذاشته است. این تصمیم واکنشهایی را درباره اعتماد به نتایج میان پژوهشگران برانگیخته است.
مقدمه
اگر اهل جستوجوی علمی باشید، احتمالاً برای ارزیابی کیفیت یک مقاله به تعداد ارجاعات یا اعتبار ژورنال نگاه میکنید. اسکالر لبز قرار است این عادت را تغییر دهد و صرفاً با خواندن ارتباط مفهومی کلمات مقالات را پیشنهاد دهد.
ویژگیهای جدید اسکالر لبز
درک مفهومی سوال
ابزار ابتدا موضوع و روابط میان مفاهیم پرسش شما را کشف میکند تا به جای تطابق کلمات کلیدی، به دنبال «معنا» بگردد.
بدون فیلتر ارجاع و ضریب تأثیر
برخلاف گوگل اسکالر کلاسیک، اینجا خبری از ستون «چندبار ارجاع شده؟» یا «IF ژورنال چقدر است؟» نیست؛ چون گوگل میگوید این اعداد در حوزههای میانرشتهای یا مقالات تازهانتشار گمراهکنندهاند.
دسترسی محدود فعلی
اسکالر لبز فعلاً فقط برای کاربران خاص و بهصورت لیست انتظار در دسترس است و دائماً با بازخورد بهروزرسانی خواهد شد.
چرا حذف فیلترهای کیفیت بحثبرانگیز شده؟
ضریب تأثیر و ارجاع معیار دقیقی نیستند
پژوهشگران متعددی میگویند این اعداد بیشتر «محبوبیت اجتماعی» یک مقاله را نشان میدهند تا کیفیت علمی آن؛ در نتیجه ممکن است مقالات تازه یا ژورنالهای کوچک مغفول بمانند.
تلاش برای جلوگیری از خطاهای متداول
با حذف فیلترهای کلی، امید بر این است که مقالات ارزشمند حوزههای نوظهور یا میانرشتهای دیده شوند و خطای ناشی از اتکای صرف به شهرت نشریه کاهش یابد.
ترس از بیاعتمادی جامعه علمی
بسیاری از دانشمندان هنوز سریع به «شهرت» مقاله یا ژورنال نگاه میکنند؛ بنابراین حذف کامل این فیلترها ممکن است حس امنیت و سرعت قضاوت آنها را کاهش دهد.
مقایسه عملکرد در یک سناریو واقعی
جستوجوی BCI برای بیماران سکته مغزی
وقتی همان پرسش نویسنده مقاله را پابمد اجرا کردیم، با فیلتر «مطالعات بالینی انسانی»، «فقط بازبینی نظاممند» و «پنج سال اخیر» شش مقاله خوشکیفیت و مرتبط ظاهر شد.
برنامه آینده برای بازه زمانی
در اسکالر لبز میتوانید واژه «مقالات جدید» را به پرسش بیافزایید؛ ولی هنوز خبری از نوار لغزان بازه انتشار یا گزینههای دقیق پابمد نیست.
نقاط قوت و فرصتها
- یافتن مقالات میانرشتهای که در فیلترهای سنتی گم میشوند
- صرفهجوئی زمانی برای پژوهشگران تازهوارد در یک حوزه
- افزودن احتمالی اعتبارسنجی شبکههای اجتماعی علمی در آینده
ریسکها و نگرانیها
- کاهش اعتماد اولیه بدون مشاهده سریع شاخصهای رایج
- خطر سطحیخوانی و فریب ظاهر جملات تبلیغاتی در مقاله
- نیاز به مهارت بالاتر برای خواندن دقیق متن کامل و داوری کیفیت
نتیجهگیری: داور نهایی کیست؟
اسکالر لبز میتواند تور علمی پهنتری بیندازد و نگذارد مقالات نو و میانرشتهای در سایه بمانند؛ اما در نهایت پژوهشگر است که باید با خواندن دقیق، مقایسه و استدلال، کیفیت واقعی علم را تشخیص دهد و اجازه ندهد الگوریتم تعیینکننده نهایی باشد.