خلاصه
الون ماسک میگوید احتمال اینکه نسخه پنجم هوش مصنوعی گروک 5 به «هوش عمومی مصنوعی» (AGI) برسد در حال نزدیک شدن به ۱۰٪ است؛ یعنی سیستمی که مثل انسان فکر میکند، یاد میگیرد و در هر حوزهای کار میکند. این ادعا در جامعه فناوری هم هیجان ایجاد کرده و هم شک. گفته میشود این مانعهای تازه را باید رد کند: حفظ حافظه بلندمدت، یادگیری مداوم بدون آموزش مجدد و درهمریختن دید، شنیدن و نوشتن. در ادامه میبینم چرا بسیاری کارشناسان موفقیت کامل را حداقل در کوتاهمدت بعید میدانند.
چرا حالا گروک 5 سر زبانها افتاده؟
ماسک میخواهد گروک 5 پلی به AGI بشود؛ پلی که دیگر AI فقط متن تولید نکند، بلد باشد تحلیل کند، تجربیاتش را نگه دارد و حوزههای متفاوت را به هم وصل کند تا خودش مسئله را حل کند.
گروک 4 چه کاراییای داشت؟
گروک 4 دوام آورد تستهای استدلالی مثل ARC AGI2 را بهتر از اغلب رقبا پاس دهد؛ اما سه ایراد بزرگ داشت:
- حافظه بلندمدت: نمیتوانست اطلاعات جلسه قبلی را به یاد بیاورد.
- یادگیری لحظهای: برای یاد گرفتن چیز جدید باید مدل دوباره آموزش داده میشد.
- مدخلهای چندحالته: نتوانست تصویر و صدا را با متن در یک جریان واحد پردازش کند.
این نقصها همان چالشهایی است که حالا باید گروک 5 آنها را جبران کند.
چهار مانع بزرگ رسیدن به AGI
- حافظه بلندمدت: ذخیره تجربهها و بازیابی در لحظه
- یادگیری مداوم: بهروزرسانی بدون نیاز به تمرین مجدد کل مدل
- پردازش چندحالته: ترکیب گفتار، نوشتار، تصویر و دادههای حسی دیگر
- همراستایی اخلاقی: مطمئن شدن که خروجیها خطرناک یا مغرضانه نیستند
کارشناسان چه میگویند؟
آندری کارپتی اذعان میکند LLMها در یادگیری مستمر شکست میخورند و گری مارکوس شرط بسته تا پنج سال دیگر خبری از AGI حقیقی نیست؛ در مقابل برخی محققان دیگر میگویند شتاب پیشرفت نمیتوان دست کم گرفت؛ ولی اجماع بر این است که برای جهش بعدی به نتیجه تئوری یا روش جدیدی نیاز است.
پیامد پروژه برای صنعت و اقتصاد
سرمایهگذاری صدها میلیون دلار شرطبسته روی یک جمله: «AGI میرسد» اما هزینه زیرساخت، ریسک طولانیشدن تایملاین و ناپایداری درآمد فعلی AI، این آینده را شکننده کرده است.
یادداشت پایانی
گروک 5 قرار است آزمونی برای این پرسش باشد: «آیا حد فاصل بین نرمافزار تخصصی و ذهن انسان در حال محو شدن است؟» صرفنظر از اینکه پاسخ مثبت باشد یا خیر، همین مسیر جستوجویش نوآوریهای تازه را رقم خواهد زد.