خلاصه
هوش مصنوعی مثل ChatGPT و Perplexity دارد بدون کلیک روی سایت، به نام برندتان پاسخ میدهد؛ این دیدهشدن در هیچ ابزار آنالیتیکس ثبت نمیشود. با یک روش ساده میتوانید این «همرسانی» را رصد کرده و از رقبا جلو بزنید.
چرا این موضوع الان مهم شده؟
موتورهای جستجوی مبتنی بر هوش مصنوعی دیگر فقط لینک میدهند؛ داخل جعبهی پاسخ خلاصهای میسازند و نام منبع را ذکر میکنند. این یعنی کاربر بدون ورود به سایت، با برند شما آشنا میشود یا مستقیماً سراغ رقیب میرود.
تفاوت SEO سنتی با دیداریّات هوش مصنوعی
| SEO قدیمی | بهینهسازی برای دستیارها |
|---|---|
| ردهبندی صفحه در نتایج | برداشت قطعه برای ساخت پاسخ |
| کلیک و بازدید قابل اندازهگیری | دیدهشدن بدون کلیک |
| به روزرسانی الگوریتم اعلام میشود | تغییر مداوم مدلها بیسروصدا |
سه شاخص کلیدی که باید دنبال کنید
- ذکر (Mention): نام برند یا آدرس سایت در پاسخ آمده باشد.
- نمایش (Impression): همان پاسخ به کاربر نشان داده شود.
- عمل (Action): کاربر روی لینک داخل پاسخ کلیک یا متن را کپی کند.
چه محتوایی بیشتر «برداشت» میشود؟
سؤالهای اطلاعاتی مثل «چطور…»، «مزایای…» یا «تفاوت…» بیشتر در پاسخها میآیند. محتوای شما باید:
- سریع به جواب برسد؛ حاشیه نداشته باشد.
- ساختار مشخص داشته باشد؛ تیتر و لیست استفاده کند.
- اعتمادساز باشد؛ تاریخ، نویسنده و منبع معتبر داشته باشد.
رصد دستی در ۵ دقیقه
هر هفته در ChatGPT، Copilot و Perplexity همان سؤالهای اصلی مشتریانتان را جستوجو کنید. نتیجه را در جدول زیر بنویسید:
| تاریخ | پرسش | دستیار | آیا ما ذکر شدیم؟ | URL ما | رقبای ذکرشده |
از همین جدول میتوانید فرکانس ذکر، پرسشهای پرتکرار و شکاف محتوایی را ببینید.
چه ترافیسی وارد سایت میشود؟
بخشی از کلیکها در GA4 با referrerهایی مثل perplexity.ai / referral یا chatgpt.com / referral دیده میشود، ولی کاربران رایگان ChatGPT جزو ترافیک Direct میآیند. با ساخت یک گروه کانال سفارشی در GA4 و همچنین استفاده از UTM در لینکهایی که خودتان منتشر میکنید، بخش بیشتری از این ترافیک را میتوان جدا کرد.
الزامات فنی برای دیدهشدن
- Schema.org مناسب (Article، FAQPage)
- Canonical تمیز و یکتا
- HTTPS و سرعت بالا
- تاریخ بهروزرسانی و نویسنده قابل شناسایی
آیا همین حالا سرمایهگذاری کنیم؟
اگر تیم کوچک دارید و ترافیک هوش مصنوعی زیر ۱٪ است، همین رصد ماهانه کافی است؛ اما همین امروز پایههای فنی را درست کنید تا در ۲۰۲۶ که دستیارها به ۱ میلیارد کاربر روزانه برسند، از بقیه جلوتر باشید.
چکلیست سریع این هفته
- ۱۰ پرسش کلیدی مشتریان را لیست کنید.
- هر کدام را در ChatGPT، Copilot و Perplexity سرچ کنید.
- نتایج را در جدول بالا ثبت و اسکرینشات بگیرید.
- صفحات پراستناد را با Schema و تاریخ تازه تقویت کنید.
- گروه کانال AI در GA4 بسازید تا ترافیک جدا شود.