خلاصه مقاله
این مقاله گفتگوی هانک گرین با سال خان، بنیان‌گذار و مدیرعامل خان آکادمی، درباره‌ی مسیر خان آکادمی از یک پروژه ویدئویی کوچک تا یک موسسه آموزشی جهانی و نقش هوش مصنوعی در آینده آموزش است. سال خان توضیح می‌دهد که چگونه خان آکادمی بر مبنای ارائه‌ی آموزش رایگان و باکیفیت برای همه، به یک پلتفرم با میلیون‌ها کاربر تبدیل شده است. وی به تحولات این سازمان در همکاری با مناطق آموزشی اشاره می‌کند و از مدل غیرانتفاعی خود در برابر شرکت‌های انتفاعی دفاع می‌کند. در ادامه، سال خان به چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی در آموزش، به‌ویژه نقش خانمیگو (Khanmigo)، ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی خان آکادمی، پرداخته و بحث می‌کند که چگونه این فناوری می‌تواند تجربه یادگیری را شخصی‌سازی و تقویت کند، نه جایگزین تعاملات انسانی.
مقدمه
در دنیای امروز که فناوری با سرعت سرسام‌آوری در حال پیشرفت است، آموزش نیز از این تحولات بی‌نصیب نمانده است. هوش مصنوعی به عنوان یکی از مهم‌ترین این فناوری‌ها، پتانسیل عظیمی برای تغییر شیوه یادگیری و تدریس دارد. این مقاله به بررسی دیدگاه‌های سال خان، بنیان‌گذار خان آکادمی، درباره‌ی این تحول می‌پردازد.
خان آکادمی در سال ۲۰۲۵: فراتر از ویدئو
خان آکادمی که در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی تاسیس شد، از ویدئوهای آموزشی ریاضی که سال خان برای پسرعموهایش می‌ساخت، آغاز شده است. امروز، خان آکادمی به یک پلتفرم جهانی تبدیل شده و ماموریت آن ارائه آموزش رایگان و باکیفیت برای همه، در هر مکان و هر زمان است.
- در بیش از ۵۰ زبان در دسترس است.
- حدود ۱۸۰ میلیون کاربر ثبت‌نام شده دارد.
- بخش عمده‌ای از منابع آن صرف پلتفرم نرم‌افزاری می‌شود.
- همکاری‌های رسمی با مناطق آموزشی دارد تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
چرا غیرانتفاعی؟ داستان انتخاب سال خان
سال خان در آغاز راه انتخاب کرد که خان آکادمی به جای یک شرکت انتفاعی، یک سازمان غیرانتفاعی باشد. او این تصمیم را بر اساس میل به دستیابی به رویاهای بزرگ در آموزش و عدم محدودیت توسط انگیزه‌های مالی گرفت. وی معتقد است که مدل غیرانتفاعی به آنها اجازه می‌دهد تا ماموریت خود را با تمرکز بیشتری دنبال کنند و بهترین استعدادها را جذب کنند، حتی بدون ارائه سهام.
- تمرکز بر ماموریت آموزشی، نه سودآوری.
- جذب استعدادهای برتر با انگیزه ماموریت، نه صرفاً پاداش مالی.
- امکان ترجمه و بومی‌سازی محتوا در ۵۰ زبان، عمدتاً با کمک داوطلبان.
- حفظ استقلال و جلوگیری از تبدیل شدن به یک «ماشین کسب درآمد».
موسسه‌ای جهانی با قابلیت مقیاس‌پذیری
سال خان، خان آکادمی را نوعی «موسسه یادگیری جهانی» می‌بیند که می‌تواند همانند یک دانشگاه معتبر، باکیفیت و با استانداردهای بالا باشد، اما برخلاف آنها، توانایی مقیاس‌پذیری نامحدودی دارد. این دیدگاه، آینده‌ای را ترسیم می‌کند که در آن آموزش باکیفیت و تخصصی به میلیاردها نفر در سراسر جهان دسترسی پیدا می‌کند.
تیم ۳۵۰ نفره خان آکادمی شامل مدیران، مهندسان، طراحان، مدیران پروژه و تولیدکنندگان محتوا است که همگی با هدف ارائه بهترین آموزش ممکن، سخت‌کوشانه کار می‌کنند. ساختار سازمانی نیز به او این امکان را می‌دهد که به عنوان یک رهبر با دیدگاه استراتژیک، سازمان را در مسیر درست نگه دارد و در مواجهه با تغییرات بزرگی مانند هوش مصنوعی، تصمیم‌گیری‌های جسورانه انجام دهد.
Schoolhouse.world: قدرت یادگیری از همتایان
Schoolhouse.world یک پروژه جانبی غیرانتفاعی از خان آکادمی است که بر یادگیری همتا به همتا تمرکز دارد. این پلتفرم به افراد امکان می‌دهد تا از طریق آموزش مجازی رایگان به یکدیگر کمک کنند. این پلتفرم در دوران همه‌گیری کرونا توسعه یافت و به سرعت مورد توجه قرار گرفت.
- سیستمی برای تایید مهارت تدریس داوطلبان ایجاد شده است (امتحان و بررسی توسط همتایان).
- دانشگاه‌ها از جمله MIT، کلمبیا و ییل، گواهینامه‌های Schoolhouse را برای پذیرش دانشجو معتبر می‌دانند. (این ابزاری برای ارائه مهارت‌های غیر رسمی به متقاضیان است.)
- پلتفرم دیالوگز (Dialogues) برای تشویق گفتگوهای سازنده بین دانش‌آموزان با دیدگاه‌های متضاد راه‌اندازی شد.
هوش مصنوعی و آینده آموزش: خانمیگو (Khanmigo) در عمل
سال خان معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری قدرتمند برای شخصی‌سازی و بهبود آموزش باشد. او به سرعت به سمت استفاده از مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) مانند GPT-4 رفت و هم‌اکنون از Khanmigo، ابزار آموزشی مبتنی بر هوش مصنوعی خود، رونمایی کرده است.
- Khanmigo به عنوان یک معلم خصوصی سقراطی عمل می‌کند و به جای ارائه مستقیم پاسخ، دانش‌آموزان را راهنمایی می‌کند.
- برای جلوگیری از “توهمات” (Hallucinations) و خطاها، Khanmigo با محتوای آموزشی Khan Academy ادغام شده و به منابع معتبر تکیه دارد.
- هدف خان آکادمی این است که هوش مصنوعی نه تنها به عنوان یک ابزار آموزشی، بلکه به عنوان یک عامل انگیزشی در یادگیری عمل کند.
سال خان تاکید می‌کند که هوش مصنوعی جایگزین معلمان نخواهد شد، بلکه به آنها کمک می‌کند تا آموزش را شخصی‌سازی کرده و تجربه یادگیری را برای دانش‌آموزان جذاب‌تر کنند. همانطور که کتاب‌های درسی معلمان را از بین نبردند، هوش مصنوعی نیز نقش ابزاری مکمل را خواهد داشت.
اقتصاد عجیب آموزش و چرایی ساختار غیرانتفاعی
سال خان به «ساختار انگیزشی عجیب» در بخش آموزش اشاره می‌کند؛ جایی که ذی‌نفع (دانش‌آموز)، تصمیم‌گیرنده (منطقه آموزشی/معلم) و پرداخت‌کننده (مالیات‌دهنده) سه گروه مجزا هستند و انگیزه‌های متفاوتی دارند. این تفاوت در انگیزه می‌تواند منجر به عدم کارایی و عدم هماهنگی با ارزش‌های اصلی آموزش شود. او معتقد است که در چنین شرایطی، مدل غیرانتفاعی می‌تواند شکاف‌ها را پر کند و اطمینان حاصل کند که آموزش باکیفیت بر اساس نیاز دانش‌آموزان و نه فقط سودآوری، ارائه می‌شود.
آینده محتوا و خلق توسط هوش مصنوعی
سال خان معتقد است که در آینده نزدیک، هوش مصنوعی قادر خواهد بود محتوای آموزشی با کیفیت بالا تولید کند. او از این ایده استقبال می‌کند، زیرا باور دارد که این امر به نفع جامعه خواهد بود. با این حال، وی به حقوق مالکیت فکری و چالش‌های قانونی در این زمینه اشاره می‌کند و بیان می‌کند که دادگاه‌ها باید در این مورد تصمیم‌گیری کنند. او آینده‌ای را متصور است که در آن هوش مصنوعی می‌تواند به طور پویا به سوالات دانش‌آموزان پاسخ دهد و محتوای سفارشی تولید کند، حتی در قالب و سبک صدای آموزگاران شناخته شده.